Κυριακή 12 Ιανουαρίου 2014

Εκ Νέου @ Ωδείο Αθηνών


Η μέρα ήταν ζεστή, ηλιόλουστη και αρωματισμένη, σχεδόν ανοιξιάτικη και οι πρασινάδες έξω από το Ωδείο Αθηνών (που φιλοξενεί, εδώ και αρκετά χρόνια, τις εκθέσεις του Εθνικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης) οργίαζαν. Το αγαπώ αυτό το κτίριο, τόσο στιβαρό και γεμάτο μάρμαρο, τόσο γλυκά παρατημένο και κακοποιημένο, νομίζω πραγματικά θα μου λείψει, όταν πια οι συλλογές του Μουσείου θα βρουν επιτέλους μόνιμη και οριστική στέγη στο υπό κατασκευήν ακόμα κτίριο του Φιξ.



 










 Εκεί φιλοξενείται αυτή τη στιγμή η έκθεση ‘’Εκ νέου, μια νέα γενιά ελλήνων καλλιτεχνών’’ , όπου όλοι οι συμμετέχοντες είναι αληθινά φρέσκοι, γεννημένοι από το 1979 και μετά. Μια έκρηξη νιάτων και ζωτικότητας, σκέφτεσαι, πριν καν ακόμα μπεις μες στο κτίριο, μια και οι εξωτερικοί του χώροι μοιάζουν σήμερα να καταλαμβάνονται από νέους : μια κοπέλα διαβάζει ξαπλωμένη στα γρασίδια, ένας νεαρός κάνει πρακτική στο πέταγμα κορινών για κάποιο αυτοσχέδιο show, μια νέα μαμά βγάζει το αγοράκι της περίπατο, μια παρέα χαζεύει στα laptops της, εκμεταλλευόμενη το δωρεάν wi-fi.

Στο εσωτερικό, το πρώτο έργο που σου τραβάει το ενδιαφέρον είναι το ‘’15 μέρες στον κήπο/30 μέρες στον Άρη’’, όπου η Βαλεντίνα Κάργα μας παρουσιάζει (με βίντεο, κείμενα, αλλά και σχετικά αντικείμενα) τα αποτελέσματα του ιδιότυπου πειράματός της να ζήσει για λίγο εντελώς αυτόνομα και αποκομμένα από τον υπόλοιπο κόσμο (με μια μικρή ομάδα υποστήριξης, ωστόσο), είτε στον αχανή κήπο της στο Βερολίνο, είτε σε έναν σταθμό προσομοίωσης μιας βάσης στον Άρη : η ομάδα ζει και τρέφεται από δικές της προμήθειες ή απλές καλλιέργειες, τίποτα δε πετιέται, όλα ξαναχρησιμοποιούνται, όλοι υποτάσσονται σε συγκεκριμένα ωράρια και εργασίες που πρέπει να γίνουν, η ομαδικότητα και η συνεργασία είναι εκ των ων ουκ άνευ. ‘’Με ενδιέφερε η εμπειρία της αυτονομίας καθώς και το τι σημαίνει η επιθυμία μιας τέτοιας εμπειρίας στις μέρες μας’’, γράφει η ίδια στο συνοδευτικό κείμενο. ‘’Ίσως τελικά η αυτονομία και το παράδοξο να είναι απλά συνδεδεμένα’’. 



Εικαστικά απλό αλλά αισθητικά δυνατό είναι και το έργο της Πάκυς Βλασοπούλου ‘’Explosions in the sky-welcome, ghosts’’, μια εγκατάσταση που αποτελείται από κεραμίδια (τα οποία η καλλιτέχνιδα έφτιαξε όπως οι παλιοί κεραμοποιοί, κάνοντας καλούπια του μηρού της!), σκισμένα φύλλα μιας εγκυκλοπαίδειας και ένα μαχαίρι, θέλοντας προφανώς να καταδείξει τη σχέση αλλά και τη ρήξη με την παράδοση, μέσα σε μια αποφασιστική στιγμή. 


Το ίδιο, με άλλα μέσα, προσπαθεί και το έργο ‘’Oiko-nomic threads’’ των Βαρελά, Κουτσομιχάλη και Ψαρρά, όπου μια ραπτομηχανή ξερνάει μέτρα ολόκληρα από πολύχρωμα υφάσματα, με αποτυπωμένα επάνω τους δεδομένα από τις βάσεις του ΟΑΕΔ, δίνοντας έμφαση επίσης στο τι μπορεί να σημαίνει η εργασία (και η διαρκής και αγωνιώδης αναζήτηση αυτής) στις μέρες μας. 


 Το πώς αλλάζουν διαρκώς οι πόλεις μας αλλά και τα σύμβολα αυτών γύρω μας είναι αυτό που απασχολεί κυρίως την Ινώ Βαρβαρίτη και τη Μυρτώ Φερεντίνου. Η πρώτη παρουσιάζει τρία σκίτσα του γνωστού αγάλματος του σκεπτόμενου Κωστή Παλαμά στην Ακαδημίας, σε διαφορετικές χρονιές το καθένα, αποτυπώνοντας ταυτόχρονα και το σύνθημα που δεσπόζει κάθε φορά στη βάση του. 


Η δεύτερη εκθέτει τέσσερις αποτυπώσεις της Ιερουσαλήμ, του Καϊρου και της Αλεξάνδρειας από το Google maps πάνω σε τσίγκο, προσθέτοντας κι αυτή συνθήματα που στολίζουν τους τοίχους τους, στην εθνική τους γλώσσα. 


 Το βίντεο χρησιμοποιεί η Έρικα Σκούρτη με το ‘’Woman nature alone’’, όπου μέσα από σύντομης διάρκειας βιντεάκια που ανεβαίνουν στο Διαδίκτυο, αναπαράγονται, ελαφρώς ειρωνικά, κλασικά στερεότυπα της γυναικείας ψυχοσύνθεσης και της σχέσης της με τη φύση, ενώ το ‘’Γεύμα’’ των Ευθύμη Θέου και Θανάση Δεληγιάννη είναι μια lecture performance (που στο μουσείο παρακολουθούμε βιντεοσκοπημένη, έχοντας ταυτόχρονα πρόσβαση και σε όλο το υλικό της δημιουργίας της), που αποτελεί έναν ιδιότυπο συνδυασμό αρχαιολογικής και ανθρωπολογικής έρευνας με μαγειρικές συνταγές και σπαράγματα ιστοριών και θέλει να καταδείξει τη σχέση του ανθρώπου με το στομάχι του, διαμέσου των αιώνων. 


 Πολύ ενδιαφέρον είναι και το έργο ‘’Κυκλοδωδεκάνιο’’ του Αθανάσιου Ζαγορίσιου, όπου παρουσιάζεται ένα υλικό με ασυνήθιστες χημικές αντιδράσεις και τα ‘’φτηνά και πρόσκαιρα’’ γλυπτά της Μυρτώς Ξανθοπούλου από χαρτόνια και κομμάτια μπλε σχολικών τετραδιών, που φέρουν διάτρητες λέξεις και φράσεις της καθημερινότητας. 


 Πάντως, για μένα, τα δυο πιο δυνατά έργα της έκθεσης βρίσκονται (σαν ευτυχής επίλογος) λίγο πριν την έξοδο : είναι τα πανέμορφα λουλούδια από στάχτη της Μαρίας Τσάγκαρη, που θυμίζουν διαλογιστική, βουδιστική άσκηση (mandala) πάνω στη ματαιότητα όλων των πραγμάτων – για χρόνια, οι βουδιστές μοναχοί αφιερώνουν μέρες ολόκληρες στην κατασκευή πολύπλοκων σχεδίων από άμμο και ύστερα, όταν το έργο τους ολοκληρώνεται, το καταστρέφουν με ένα απλό φύσημα (ή άλλες πρακτικές). 



 Είναι και το ‘’Twinning towns : Leipzig-Detroit’’ της Σοφίας Ντώνα, όπου προβάλλονται ταυτόχρονα δυο βίντεο από διαλυμένες και άδειες πισίνες των δυο αυτών παρηκμασμένων πόλεων, με κοινό στοιχείο έναν άντρα που παίζει τρομπόνι στο εσωτερικό τους. 


Πόλεις που εξεγείρονται, εγκαταλείπονται στο έλεος του Θεού ή απλώς μεταλλάσσονται, η σχέση με το άστυ και τη φύση, με την εργασία, την έκθεση, το φαγητό και κυρίως την τεχνολογία, είναι όλα εδώ. Αυτά κυρίως είναι τα θέματα που μοιάζουν να απασχολούν τους πολύ νεαρούς καλλιτέχνες, σε αυτήν τουλάχιστον την πλούσια και αρκετά εμπεριστατωμένη ομαδική παρουσίασή τους. Ο έρωτας, το σεξ και η σωματικότητα (θέματα που όλα τους απασχόλησαν υπερβολικά τους λίγο παλαιότερους) απουσιάζουν εκκωφαντικά. Φαγητό αντί για σεξ, Ιnternet αντί για πραγματική ανθρώπινη επαφή, προσομοιώσεις αντί για αληθινή σάρκα, μοιάζει να μας προτείνει η νέα αυτή γενιά. Το αν θα συνεχίσει έτσι, το αν εν τέλει έτσι είναι καλύτερα, μένει να αποδειχτεί. 


 Και, ωστόσο, βγαίνοντας ξανά έξω στον ζεστό ήλιο της ημέρας, καθώς τον αισθάνομαι να ζεματίζει ηδονικά το γυμνό μου δέρμα, νιώθω να αναπολώ απεγνωσμένα τις γυμνές performances της Μarina Abramovic και την εμμονή με το σεξ της Τracey Emin...


(Η έκθεση ‘’Εκ Νέου’’ παρουσιάζεται στο Ωδείο Αθηνών, Βασιλέως Γεωργίου και Ρηγίλλης, μέχρι τις 2 Μαρτίου 2014.)

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου